Авторская колонка
Статьи
-
Опубликовано: 08 Август 2022
-
Просмотров: 1738
Op Rotterdam-Zuid kunnen Oekraïense vluchtelingen even zichzelf zijn
Oekraïens Huis Een voormalige Kijkshop in Rotterdam is ingericht als huiselijke plek waar Oekraïense vluchtelingen samen kunnen komen. In de thee worden soms drupjes valeriaan gedaan. „Voor rust en ontspanning.”
Aan de Pleinweg 196 in Charlois wappert sinds kort een Oekraïense vlag aan de gevel. Een voormalige Kijkshop heeft er een nieuwe bestemming gekregen: in het pand komen nu Oekraïense vluchtelingen samen. Niet om te slapen of te wonen, maar om „gewoon even normaal te zijn”. In de deuropening staat de Oekraïense Oksana Savchuk (32) om mensen welkom te heten en hen te helpen bij vragen. Op haar borst prijkt een blauw-gele button met een peace- teken in het midden. „Het geeft aan dat het hier veilig is”, zegt Oksana.
Sinds twee weken is Oksana een van de twintig vrijwilligers in het ‘Oekraïens Huis’, zoals de gemeente Rotterdam de plek noemt. De Oekraïense verhuisde vijf jaar geleden naar Nederland om hier carrière te maken als architect, maar werk is nu „even geen prioriteit meer”.
Net als „vele anderen in de Oekraïense gemeenschap” wilde ze iets betekenen voor haar landgenoten toen de oorlog uitbrak. Ze sprak onder meer met burgemeester Ahmed Aboutaleb over de wens een plek in te richten waar Oekraïense vluchtelingen zich thuis kunnen voelen. En zo geschiedde, half maart opende wethouder Vincent Karremans (integratie en samenleven, VVD) de locatie.
In het huis zijn alle vluchtelingen uit Oekraïne welkom die in de gemeente Rotterdam worden opgevangen. Ongeveer 1.000 vluchtelingen worden momenteel opgevangen op gemeentelijke locaties. Daarnaast zitten er vluchtelingen in Rotterdam bij familie, vrienden en kennissen. Hoeveel dat er precies zijn, is niet bekend bij de gemeente.
Op de gemeentelijke locaties waar vluchtelingen opgevangen worden, krijgen ze flyers met QR-codes waarmee ze informatie krijgen over het Oekraïens Huis. Ook wordt de locatie via Twitter, Instagram en Telegram bekendgemaakt. Het doel van het huis is een plek te bieden waar „vluchtelingen zich thuis kunnen voelen en samen kunnen komen met landgenoten”, vertelt een woordvoerder van de gemeente.
In het midden van het huis staat een witte bar vol met eten. Achter de balie staat een Oekraïense vrouw met een groen gestreepte trui. Ze deelt koffie en eten uit. De balie ligt vol met pannenkoeken, koekjes en fruit. „Iedereen kan gewoon pakken waar hij of zij zin in heeft”, vertelt Oksana.
Verderop staan twee grote banken, eettafels, een speelhoek en een pingpongtafel. Twee Oekraïense tienermeiden liggen languit op de bank te kletsen en TikTok-filmpjes te kijken. Het toont hoe groot de behoefte aan sociaal contact is.
Oksana wijst naar de koffieautomaat in de hoek van het huis: „Die wordt nauwelijks gebruikt, want er zit geen mens achter. Mensen gaan liever aan de bar koffie halen. Even een kletspraatje maken.”
Het huis voorziet ook in een andere, belangrijke behoefte onder vluchtelingen: een nuttige dagbesteding. Marina (58), die liever niet met haar achternaam in de krant wil, staat beneden in de kelder van het pand ingezamelde kleding op te vouwen en te sorteren. De kleding wordt in dozen gestopt, opdat Oekraïense vluchtelingen ze mee kunnen nemen naar hun opvanglocatie. Ook is een kledingbank ingericht, zodat mensen „zelf kunnen winkelen”, zegt Oksana.
Marina is sinds 1 maart in Nederland, stilzitten doet ze niet. Dat „zit niet in de aard van Oekraïners”, vertelt Oksana. „Ze willen werken voor hun geld en niks gratis ontvangen. Zelfredzaam zijn.”
Die Oekraïense volksaard ervaren ook de Nederlandse medewerkers in het huis. Zij werken in het door de gemeente geopende loket ‘Vraagwijzer’. Oekraïense vluchtelingen kunnen daar terecht met vragen over financiën, zorg en scholing. „Doordat we de Vraagwijzer hier hebben, kunnen we laagdrempeliger mensen helpen”, zegt Gill Taytelbaum (49), coördinator van de locatie.
De vragen die de gemeentelijke medewerkers behandelen laten zien hoe belangrijk Oekraïners het vinden zelfredzaam te zijn. „Ze willen het liefst weten hoe ze zelf geld kunnen verdienen”, zegt Gill. Oksana valt hem bij: „Een Oekraïense zakenvrouw vroeg bij binnenkomst direct hoe ze haar onderneming voort kon zetten.”
Psychologische ondersteuning
Door in gesprek te gaan met vluchtelingen kunnen de vrijwilligers van het huis ook psychologische ondersteuning bieden. „Een vrouw die hier binnenkwam, barstte in tranen uit. Die hebben we toen in contact gebracht met het Rode Kruis”, zegt Oksana. De vrouw krijgt daar nu traumaverwerking.
Ook doet Oksana soms wat drupjes valeriaan in de theepot op de balie. „Voor rust en ontspanning. Een plant die we in Oekraïne ook veel gebruiken.”
Toch is niet iedereen blij met de plek, merken ze. „Een dakloze man klopte aan en begreep niet waarom Oekraïense vluchtelingen schoenen en kleding konden krijgen en hij niet”, vertelt Gill. Hij is even stil en vervolgt. „Dat is moeilijk, want ergens wil je dat dan wel geven. Tegelijkertijd kan dat niet, want je moet het voor iedereen hier ook leefbaar houden.”
Het openstellen van het huis voor allerlei groepen in de samenleving is volgens Gill niet mogelijk. „Uit ervaring weten we dat er dan conflicten ontstaan. Ook hebben we dan niet de capaciteit de Oekraïense vluchtelingen de hulp te bieden die ze nodig hebben.”
Nina Folkerts
30 maart 2022
